Sau hai tháng nghỉ chờ rồi lên khoa nhận quyết định phân công công tác. Chẳng vui, chẳng buồn và còn chẳng biết Tỉnh Lai Châu ở đâu và đến bằng cách nào. Hỏi trưởng phòng tổ chức cũng chẳng biết hơn vì mình là người đầu tiên của khoa được đưa về đấy.
Lang thang nghe mỗi người nói một phách chẳng khác thầy bói xem voi, thực tâm cũng chẳng thiết tha để biết. Hôm đi thăm triển lãm Giảng Võ nhìn mô hình bản đồ toàn quốc đắp bằng thạch cao thấy Tỉnh Lai Châu nằm ở vị trí cực Tây Bắc đồng nhất màu xanh, nhấp nhô đồi núi có một con nai đứng nghênh sừng ở giữa. Hai vệt đỏ đường giao thông dẫn vào thị xã. Một vệt HN – YB - LCai – LC, một vệt HN – HB – SL – LC. Quyết định đi theo vệt thứ hai. Trên đường về vẩn vơ nghĩ lẽ nào giáo viên trên ấy được cưỡi ngựa đi dạy học?
Hôm ra bến xe Kim Liên mua vé thấy hai cửa bán, một dành cho ưu tiên giáo viên phát triển văn hóa miền núi và cả hai cửa đều không một bóng người. Vé hẹn đi sau ba ngày và chỉ lên đến Tuần Giáo, lên thị xã phải mua tiếp vé tuyến nội tỉnh. Hoang mang cực độ, không lẽ mỗi mình đi Lai Châu?
Đúng lịch 5.10.1975, một ngày đông giá rét, gió bấc hun hút thổi cùng làn mưa phùn dày hạt, cái.lạnh đến thấu xương. Chiếc ba lô, hai bộ quần áo cũ bộ đội, một áo len bảo, một vỏ áo bông không ruột, một chiếc chăn chiên, mấy phong lương khô kéo lê đôi dép cao su đến bến xe Kim Liên. Chuyến xe hôm ấy không như mình tưởng, đông kín cả ghế phụ. Lạ nhỉ, họ đi Lai Châu làm gì?
Mới 5 giờ sáng mà khách đã lên xe đâu vào đấy, mình là người lên cuối cùng ngồi cạnh một anh bộ đội từ chiến trường Lào về nghỉ phép với gia đình ở Mường Ẳng. Xe chuyển bánh, Hà Nội xa dần, nỗi buồn thăm thẳm, bao nhiêu câu hỏi không câu trả lời. Tâm trạng trôi trong vô định, cuộc đời chắc cũng vô định thôi!
Đến bến phà Suối Rút, Chợ Bờ tất cả xuống xe lên phà. Trời ạ, cái rét của con suối chảy ra từ núi đá sao ghê gớm làm vậy. Rét lắm! chân tay, hai má tê bì mất cảm giác, hơi thở phả ra trắng đục như sương. Nhìn sang bờ bên kia một con phà đang đi ngược lại thấy lòng quặn thắt, không biết đến bao giờ thì mình được ngồi trên chuyến phà đó?
Người ta nói “Nước Sơn La, ma Hòa Bình” Đây là Hòa Bình, không biết có ma thật không nhưng hai bên đường là rừng cây âm u; đường hẹp quanh co uốn lượn, dốc lên, dốc xuống, sỏi đá gập gềnh không khác bài thơ “Tây tiến”, sóc đập đầu lên trần rồi dằn người xuống ghế. Một vài người bắt đâu nôn ọe, chui đầu qua cửa sổ nôn thốc, nôn tháo, người mềm oặt chẳng khác ma làm là mấy. Chẳng lẽ là ma Hòa Bình?
Lái và phụ xe phục vụ đồng bào miền núi chất phác, tận tụy, lạc quan, tếu táo. Nhìn họ cứ như cuộc đời này thật đẹp không có gì nỡ xảy ra. Ông tài vừa lái chiếc xe khốn khổ, khốn nạn vừa kể những câu chuyện hài với cái cách tưng tửng rất có duyên. Mọi người chăm chú nghe rồi bật cười sặc sụa. Vui được từng đoạn.
Gần đến Mộc Châu, chặng nghỉ đêm đầu tiên thì xe nổ lốp. Phụ xe thở hắt ra, cố tí nữa có phải tốt hơn không. Nói rồi vác bộ đồ nghề xuống lầm lũi làm. Hơn 30 phút sau xe lại lên đường như chẳng có gì xảy ra thật mặc dù chuyến đi còn 3 lần nổ lốp nữa.
Thị trấn Mộc Châu hiện ra trong sương mù ẩm ướt. Những đồi chè xơ xác trước đợt rét đậm kéo dài. Thị trấn buồn hiu hắt trong chiều đông.
Nhà trọ là chiếc lán tranh vách nứa, bên trong là hai dãy sàn làm bằng tre, rải chiếu, Mỗi sàn một dãy chăn bông vỏ bằng vải chéo xanh Nam Định gấp gọn theo từng chỗ nằm. Vì không thành thạo nên được phân công trông đồ để anh bộ đội tên Luông đi xếp hàng mua vé trọ, vé cơm.
Một ngày xe mới chạy được quãng đường từ Hà Nội đến Mộc Châu. Dọc đường giải lao, ăn cơm, làm lốp mất khoảng 2 tiếng. Còn 10 tiếng đi được 200km, trung bình 20km/h. Bây giờ nghe chuyện chắc chẳng ai tin nhưng nó là thế đấy, thường thôi mà. Ngày mai sẽ nghỉ ở thị xã Sơn La và ngày kia đến thị trấn Tuần Giáo. Ba ngày đi hơn 400 km một tý, cũng thường thôi.
Đến Tuần Giáo Anh Luông bàn giao cho Anh Dũng người bản địa nhờ nghỉ đêm và mua vé giúp đi Lai Châu rồi Anh kiếm xe về Mường Ẳng. Thật cảm động, con người chưa từng quen biết lại ân cần chăm sóc mình trong suốt chuyến đi như một người anh. Chia sẻ từng điếu thuốc A Lào, kể những câu chuyện chiến trường, chuyện cuộc sống của người dân Lai Châu…. con người nơi đây có gì khác lạ, ấm áp chưa từng gặp.
Chiếc xe khách Hải Âu lượn qua chân đèo Calavo rồi dừng lại tại cầu treo Bản Hốc. Xuống xe tìm về Ty Giáo Dục nộp hồ sơ và được sắp xếp chỗ ăn nghỉ cùng phòng với Ông Trần Đức Thủy giáo viên toán.
Ông Thủy rủ đi Bản Hốc mua sắn vùi vào đống than củi bếp ăn tập thể. Đi chơi về đã thấy ai bới hết, hỏi ai bới, trả lời Ty bới; còn củ nào không, trả lời hết rồi; Hay nhỉ Ty mà cũng thế, trả lời Ty thì mới thế. Không biết à, nhất ăn ở trường, thường thường ăn huyện, ăn cho qua chuyện là ăn ở ty.
Nhìn ai cũng thấy già già nhiều tuổi, hỏi sao không chuyển vùng, trả lời vì không có vùng để chuyển. Cách trả lời các vấn đề ở đây thật độc đáo, vui vui nguôi ngoai phần nào.
Tranh thủ thời gian nằm chờ hai thằng dạo bộ khám phá. Thị xã Lai Châu nằm trọn trong vòng ôm của hai dãy núi kéo dài từ Đồi cao xuống Mường Lay. Con suối Nậm Na chảy giữa vòng ôm đổ ra Sông Đà. Cứ nghĩ nó giống Lục địa Sanhicop trong phim chuyện, không biết có điều gì sẽ xảy ra với nó trong tương lai?
14.10 Ông Thủy nhận quyết định về Trường Trung cấp Sư phạm Tỉnh, mình về Trường cấp III Điện Biên. Tài vụ thanh toán cho tiền công tác, lương tháng 10, tháng 11. Nhiều tiền quá, xuống cửa hàng Nghé Toong ăn đủ thứ rồi ra bến xe Bản Xá mua vé đi Điện Biên.
NVH
